Rembrandt luidt de kaasbel: De Vaandeldrager te zien in Stedelijk Museum Alkmaar

Rembrandt luidt de kaasbel: De Vaandeldrager te zien in Stedelijk Museum Alkmaar

Voor het eerst in de geschiedenis is er een Rembrandt in Alkmaar te zien. Rembrandts Vaandeldrager on Tour strijkt neer in Alkmaar en het schilderij is de hele maand juli in Stedelijk Museum Alkmaar te bewonderen. Met het luiden van de eerste kaasbel op het Waagplein heeft de Hollandse meester in eigen persoon zijn tentoonstelling geopend. 

De Vaandeldrager is in 2021 verworven door het Rijksmuseum mede dankzij financiële steun van de Nederlandse Staat, de leden van Vereniging Rembrandt en het Rijksmuseum Fonds. Vaandeldrager on Tour en de gratis bezoekersdagen worden mogelijk gemaakt door de VriendenLoterij. Voordat Rembrandts Vaandeldrager zijn definitieve plek in het Rijksmuseum zal innemen, reist het schilderij eerst langs alle Nederlandse provincies. Voor Noord-Holland is de keuze gevallen op Alkmaar. Daar zal het tezamen met een vaandeldrager van Caesar van Everdingen te zien zijn.  

Over De Vaandeldrager van Rembrandt 
De Vaandeldrager van Rembrandt is een topstuk en geldt als één van de hoogtepunten in de Nederlandse kunsthistorie. Rembrandt gebruikte zichzelf vermoedelijk als model en liet met dit schilderij zien wat hij in huis had. Er zijn aanwijzingen dat Rembrandt het doek niet in opdracht schilderde, maar het doek zelf in huis hield. Waarschijnlijk wilde de Hollandse meester met dit schilderij zijn uitzonderlijke talent voor het verbeelden van licht, vorm en diepte etaleren. De vaandeldrager als reclamebord.  

De kleding van De Vaandeldrager 
Hoewel De Vaandeldrager van Rembrandts fraai is gekleed, zullen mensen in de zeventiende eeuw hem waarschijnlijk niet heel modieus hebben gevonden. Zijn kleding is zelfs voor die tijd behoorlijk ouderwets en werd grotendeels gedragen door mensen die zo’n honderd jaar daarvoor leefden, in de zestiende eeuw. Waarschijnlijk baseerde Rembrandt de kleding (en zelfs de snor) van de vaandrig op oude prenten. Hij verzamelde zulk materiaal en liet zich er vaak door inspireren.  

Wat is een vaandeldrager?
Een vaandeldrager of vaandrig draagt de vlag van een schutterij of legereenheid. Hij gaat fraai gekleed, als herkenbaar verzamelpunt en boegbeeld van zijn compagnie. Het vaandel symboliseert de moed en eer van zijn eenheid; dat verdedigt hij met zijn leven. Daarom moet hij vrijgezel zijn: als hij omkomt in de strijd, laat hij geen weduwe en kinderen achter. 

Nóg een vaandeldrager 
Rembrandts Vaandeldrager is niet alleen in Alkmaar. Hij wordt vergezeld door een vaandeldrager, geschilderd door Alkmaars ‘eigen’ meester: Caesar van Everdingen. 
In 2016 wijdde Stedelijk Museum Alkmaar een tentoonstelling aan het werk van Van Everdingen. Het was toen al uit de boeken bekend dat Van Everdingen een vaandeldrager geschilderd had en dat dit werk zich in een privécollectie bevond. In 2019 kwam het schilderij ineens bovendrijven.  

Met de bekendmaking van de aankoop van Rembrandts Vvaandeldrager en diens tournee door de Nederlandse provincies was een combinatie tussen de twee werken snel gemaakt. De eigenaar van de Van Everdingen werd bereid gevonden om het schilderij uit te lenen en na enige restauratiewerkzaamheden prijkt het werk in juli 2022 in Stedelijk Museum Alkmaar. 

Beide werken vertonen overeenkomsten in de kleding van de vaandeldragers. Ze zijn beide duidelijk door de schilders aangekleed en zien er niet uit zoals een vaandeldrager er in die tijd bij liep. Dat is ook duidelijk te zien op andere werken in Stedelijk Museum Alkmaar waarop vaandeldragers zijn afgebeeld. De vaandeldrager van Van Everdingen draagt bijvoorbeeld een hoedje uit de vijftiende- of zesetiende eeuw dat helemaal niet bij vaandeldragers hoorde. Beide schilderijen lijken een soort reclame te zijn geweest van hun respectievelijke schilders. 

In de hele maand juli te zien
Rembrandts Vaandeldrager zal in juli zijn opwachting maken in Stedelijk Museum Alkmaar, tezamen met de vaandeldrager van Caesar van Everdingen. Het museum is dagelijks geopend van 11:00 uur tot 17:00 uur. Speciaal voor deze gelegenheid is het museum in juli 2022 ook op maandagen geopend én gratis toegankelijk. Naast de twee vaandeldragers kan men een ruim aanbod van de Bergense School, kunstwerken uit de zeventiende eeuw en de tentoonstelling Rudi van de Wint – Reis naar het oneindige bezichtigen.


Reacties

WhatsApp us!